SAĞLIK DA TURİZMİN BİR ÇEŞİTİDİR
Bu güne kadar turizm literatüründe adı geçen birçok turizm çeşitini kaleme alıp elimden geldiğince bu konularda bilgilendirmeye çalıştım sizleri. Bu çeşitleri başlıklar halinde hatırlayacak olursak: Arkadaş ve Akraba Ziyareti Turizmi, Doğum Turizmi, Eğitim Turizmi ve Dark (Karanlık) Turizm.
Bu yazımda ise literatürde turizmin bir diğer çeşiti olarak kabul edilen sağlık turizmini ele almayı düşündüm. Sağlık turizmi, insanların hastalıklarını tedavi ettirmek amacı ile başka ülkelere veya şehirlere seyahat etmelerinden ve buralarda konaklamalarından doğan bir turizm çeşitidir. Turizm yazınında da sağlık turizmi şu şekilde tanımlanmaktadır: Dünyada yaşanan küreselleşme süreci, ülke sağlık sistemlerinde yaşanan problemler (örneğin; uzun bekleme süreleri, yüksek maliyetler ve hizmette kalite problemleri…vb), tüketicilerin bilinçlenmesi ve Avrupa Birliği (AB) gibi dinamiklerin bir sonucu olarak hızla büyüyen bir sektör olan sağlık turizmi çok genel anlamda hem tatil hem tedavi unsurlarını içeren bir kavramdır(1).
Günümüzde ülkeler turizmin bu kolunu da kullanarak turizm gelirlerini artırmakta ve artırmaya çalışmaktadırlar. Örneğin; Hindistan, sağlık turizminde yılda ortalama 150 bin kişiyi ağırlamaktadır ve aynı zamanda Hindistan’ın her yıl sağlık turizminde yüzde 30’luk bir büyüme kaydettiği ve 2012 yılında sağlık turizmi gelirinin 1,2 milyar pound olması ön görülmektedir(2). Bugün Hindistan, sağlık turizminde ciddi bir mesafe kat etmiş ise, bu ilerlemede batıda eğitim almış ve yabancı dil bilgisi çok iyi olan Hindu doktorların büyük etkisi vardır(3). Bununla birlikte Macaristan’ın sadece diş tedavisinden elde ettiği sağlık turizmi geliri 2 milyon dolardır ve Belçika da sağlık turizminde cerrahi ve obezite tedavisi konularında ön plana çıkmaktadır(4).
TÜRKİYE SAĞLIK TURİZMİNDEN 4,4 MİLYAR DOLAR KAZANMAYI HEDEFLEMEKTEDİR
Türkiye de sağlık turizminin önemini kavramış ve sağlıkta iyi bir noktaya gelmiştir. Sağlık sektörünü daha da geliştirerek bu alanda pay almaya çalışmaktadır. Örneğin; Türkiye’ye sağlık turizmi için gelen misafir sayısı 2005 yılında 126 bin iken, 2010 yılında bu sayı 500 bine yaklaşmış ve son 5 yılda gelirler katlanarak sağlık turizminden elde edilen gelir miktarı da 2010 yılı itibariyle 3 milyar dolara ulaşmıştır. 2011 yılı sonunda ise sağlık turizmi için gelen misafir sayısının 600 bine ve gelirin de 4,4 milyar dolara ulaşması ön görülmektedir(5). Bu bağlamda Türkiye’nin sağlık turizminden daha da gelir elde edebilmesi Türkiye Cumhuriyetleri, Irak, Suriye ve Orta Doğu gibi bize yakın ve komşu olan ülkelere yönelmesi ile olacaktır. Zira bu ülkelerin sağlık alt yapıları Türkiye’nin gerisindedir. Bununla birlikte Türkiye’nin Avrupa pazarını da göz ardı etmemesi gerekmektedir. Avrupa’daki sağlık maliyetlerinin yüksek oluşu Türkiye’yi bu bağlamda cazip konuma getirmektedir.
SAĞLIKLA TURİZMİN NE İLGİSİ VARDIR?
Peki, sağlıkla turizmin ne ilgisi vardır? Sağlık, nasıl turizmin bir çeşiti olmaktadır? Turizm, insanların sürekli olarak ikamet ettikleri yerlerden kısa süreliğine başka yerlere gitmelerini, oralarda konaklamalarını, alış-veriş yapmalarını ve gittikleri yerleri gezmelerini kapsayan bir kavramdır. Örneğin; insanlar iyi şartlar altında tedavi olabilecekleri yerlere giderler ve bu yerlere yalnız gitmeyip beraberlerinde birkaç refakatçi de götürürler (Böyle seyahatlerin altında tatil amacı da yatabilmektedir). Bu insanlar gittikleri yerlerde günlerce, haftalarca hatta aylarca konaklamak zorunda kalacaklardır. Konaklama ihtiyaçlarını ise konaklama tesisleri veya arkadaş ve akrabalarının evleri aracılığıyla karşılayacaklardır ki, bu sonuncusu da turizmin bir çeşiti olan Arkadaş ve Akraba Ziyareti Turizmi olarak adlandırılmaktadır. İsminden de anlaşılacağı üzere Arkadaş ve Akraba Ziyareti Turizmi farklı ülkelerde/şehirlerde yaşayan insanların farklı yerlerdeki akrabalarını veya arkadaşlarını ziyaret etmeleriyle gerçekleşen bir turizm çeşitidir.
Sağlık turizmi, yapıldığı ülkelerde ve Türkiye’de de iç turizmi hareketlendirmektedir. Zira insanlar yaşadıkları ülkelerde büyük şehirlerdeki hastanelere ve tıp fakültesi hastanesi olan şehirlere gitmektedirler. Buralarda bir yandan tedavilerini görürlerken bir yandan da aileleri veya arkadaşları ile çevreyi, tarihi ve kültürel yerleri gezip görme imkânına da sahip olabilmektedirler.
Aynı zamanda konaklama sektörü de sağlık turizmi ile payına düşeni almaktadır. Bugün çok yaygın olarak bildiğimiz kaplıca sularının tedavisi ve su kaynaklarının bulunduğu bu yerlere gitmek bile sağlık turizmine girmektedir ki, termal kaynakları kullanarak inşa edilen konaklama tesisleri de insanlara hem tedavi hem de tatil olanağı sunmaktadır.
SON SÖZ:
Turizm bir seyahat biçimidir. Hepimiz sağlığımız için çeşitli yerlere seyahatlerde bulunmaktayız ve bulunmuşuzdur. Aslında sağlık turizmi de hepimizin bildiği; fakat tıpkı Arkadaş ve Akraba Ziyareti Turizmi gibi farkında olmadan hayatımızda en az bir kez gerçekleştirdiğimiz bir turizm çeşitidir.
KAYNAKLAR:
(1, 2, 4) https://www.absaglik.com/saglik_turizmi_turkiye.pdf
(3) https://www.saglikturizmi.org.tr/BULTEN/bulten_5.pdf
(5) https://www.tourexpi.com/tr-tr/news.html~nid=43091