KUR'AN'DA AKLIN HAKKINI VERME ÖRNEĞİ: HZ. İBRAHİM
Kur'an'da Hz. İbrahim örnekliği insana aklını nasıl kullanması ve kainata nasıl bakılması gerektiğine yönelik harika bir örnekliktir.
Hz. İbrahim aklın hakkını vermiş ve insanlığa aklın hakkıyla nasıl kullanılacağını göstermiştir.
Yıldıza, güneşe ve aya bakıp tefekkür ederek kainat kitabı üzerinden Yüce Allah'a ulaşması muhteşem bir akletme örneğidir.
Hz. İbrahim aklın hakkını veren, vefalı bir kuldu (Necm Suresi, 53/37). Çünkü Hz. İbrahim yaratılışına uygun davranarak iradesini ve aklını kiralamamış, başkalarının tekeline bırakmamış, vefalı davranmıştı. Bu örneklik üzerinden Kur'an'ın insandan istediği aklını kullanmayı bizler de sergilemeli, aklın hakkını vererek dine inanmalıyız.
Yüce Allah bizden Hz. İbrahim örneği üzerinden aklımızı aktif kullanmamızı istemekte, gelenekten öğrendiğimiz şeyleri pasif akılla sorgulamadan kabul etmemizi de eleştirmektedir.
En'am Suresi, 6/76-77-78-79. ayetler Hz. İbrahim'in aklını aktif bir şekilde kullanmasının muhteşem örnekliğini sunuyor.
En'am, 6/76: Gecenin karanlığı onu kaplayınca bir yıldız gördü. "Rabbim budur" dedi. Yıldız batınca da "Batanları sevmem" dedi.
En'am, 6/77: Ayı doğarken görünce, "Rabbim budur" dedi. O da batınca, "Rabbim bana doğru yolu göstermezse elbette yolunu şaşırmış kimselerden olurum" dedi.
En'am, 6/78-79: Güneşi doğarken görünce, "Rabbim budur; zira bu daha büyük" dedi. O da batınca dedi ki: "Ey kavmim! ben, sizin Allah’a ortak koştuğunuz şeylerden uzağım. Ben, O’nun birliğine inanarak yüzümü, gökleri ve yeri yoktan yaratana çevirdim ve ben müşriklerden değilim."
Hayri Temür