İNSANIN BU DAVRANIŞI İBLİS'İN (ŞEYTANIN) DAVRANIŞINA BENZER
İnsan, iradesi olan ve bu irade ile tercihlerini yapan bir canlıdır. Tercihleriyle bazen doğru davranışlar, bazen de yanlış davranışlar sergiler.
İnsan, kendi tercihi ile yanlış bir davranış sergilediğinde, hata yaptığında, genellikle bir kabahatli arar. Sorumluluğu hep başkalarında görür, faturayı başkalarına keser; kendi iradesi doğrultusunda kendisinin yaptığını kabullenmek istemez.
İşte bu davranış; yani sorumluluğu başkasına yıkmak, ona fatura etmek tam da İblis'in (şeytanın) davranışıdır.
İblis, Cenabı Allah'ın "Adem için secde edin" emrini kendi iradesi ile reddetmiş, "Beni sen saptırdın" diyerek kabahati haşa Cenabı Allah'a yüklemek istemiştir (A'raf Suresi, 7/16). İblis, suçu Allah'a atarak bir bakıma vicdanını rahatlatmıştır.
İnsan da böyledir. Kendi tercihinin sonucu olan kabahatini başkasına yükleyerek, sebep olarak onu görerek vicdanını rahatlatır. İşte bu davranış İblis'in davranışıdır. İblis; Sad Suresi, 38/82-83. ayetlerde "Samimi kulların hariç, hepsini azdıracağım" demiştir. İnsan bu davranışıyla, bilmeyerek de olsa, İblis'i örnek almış olur. İblis'i örnek almak onun bizi yoldan çıkarmak için gösterdiği çabaya destek olmak anlamına gelir.
A'raf Suresi, 7/16. ayette Rabbimiz, İblis'in bu davranışını biz kullarına bildirerek zımnen, "Kabahatinizi İblis gibi başkalarına yüklemeyin" mesajını verir.
A'raf Suresi, 7/16: İblis şöyle demişti: "Beni saptırmana karşılık, ben de onları saptırmak için senin doğru yolunun üzerine oturacağım."
Hayri Temür