GÜNDEMDEKİ YENİ KAVRAM: VANDALİZM

Literatürde mevcut olan; fakat pek fazla duymadığımız bir kavram girdi son zamanlarda gündemimize: Vandalizm. Bu kavram Taksim Gezi Parkı olayları ile birlikte bir hayli telaffuz edilmeye, olaylarda sergilenen tavırların Vandalizmle örtüşüp örtüşmediği tartışılmaya başlandı. Kimileri, eylemcilerin yaptıklarının Vandalizm olduğunu savunurken; kimileri ise olmadığı yönünde kanaatlerini belirttiler.

Peki, nedir bu Vandalizm, nasıl ortaya çıkmıştır? Vandalizm kavramının kökeni “Vandal” kelimesidir. Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre; Vandal, miladın başlangıç yıllarında yaşayan ve Roma İmparatorluğu ile yaptığı savaşlarda acımasızlığı ile ün salan bir Doğu Germen halkıdır. TDK’nın bir diğer tanımına göre ise; eski kültür ve sanat anıtlarını yakıp yıkan, bunların değerini bilmeyen kimse veya topluluktur Vandal. Vandal olma yanlısına ise Vandallık ya da Vandalizm denilmektedir.

VANDALİZM BİLEREK VE İSTEYEREK ZARAR VERMEKTİR

Yukarıdaki ikinci tanıma dayalı olarak Vandalizm için, “Bilerek ve isteyerek, kişiye ya da kamuya ait bir mala, araca ya da ürüne zarar verme eylemidir” denilmektedir(1).

Yapılan araştırmalarda Vandalizm kavramının çıkış noktasının Fransız Devrimi sürecine uzandığı görülecektir. Kavram, Fransız Devrimi sürecinde bir din adamı tarafından Cumhuriyet Ordusu’nun bazı davranışlarını nitelemek için kullanılmıştır. Henri Gregoire isimli bu papaz ordunun davranışlarını 455 yılında Roma’yı yağmalayan Slav kökenli Vandallara benzetmiştir(2). Buradan anlamaktayız ki, Vandalizm kavramı Fransız Devrimiyle ortaya çıkmıştır.

GEZİ PARKI OLAYLARINDA YAŞANANLAR VANDALİZM Mİ?

Bilindiği üzere Taksim Gezi Parkı eylemlerinde birtakım olaylar yaşanmıştır. Yaşanan bu olaylar kimi tartışmacılara göre Vandalizm’e benzemekte, kimilerine göre ise olayların Vandalizmle ilgisi bulunmamaktadır.

Eylemlerin Vandalizm olup olmadığı konusunda inceleme yapmak ve olayların bilançosuna bakmak gerekmektedir. İçişleri Bakanı Muammer Güler, 6 Haziran perşembe günü olayların bilançosunu şu şekilde açıklamıştır(3):

“Yaşanan olaylarda 280 işyeri, 103 polis otosu, 259 özel araç, 1 konut, 1 polis merkezi, 5 kamu binası, 1’i CHP 11’i de AK Parti teşkilatlarına ait 12 binada hasar, reklam panolarında, trafik levhalarında, otobüs duraklarında, kaldırımlarda, mobese kameralarında, aydınlatma direklerinde önemli zararlar meydana gelmiştir.”

Vandalizm’in tanımını tekrar incelediğimizde, “Bilerek ve isteyerek, kişiye ya da kamuya ait bir mala, araca ya da ürüne zarar verme eylemi” olduğunu görmekteyiz. Gezi Parkı eylemlerinde ortaya çıkan sonucun ise bilmeden veya istemeden yapıldığı kesinlikle savunulacak bir durum değildir ve bilanço Vandalizm’in tanımıyla örtüşmektedir.

SONSÖZ:

Türkiye’de Taksim Gezi Parkı eylemlerinde yaşananların Vandalizmi çağrıştırdığı aşikârdır. Olayları “Vandalizm” şeklinde adlandırmak ise kişiden kişiye farklılık gösterebileceğinden takdir sizlerindir.

KAYNAKLAR:

(1) https://www.turkcebilgi.com/ansiklopedi/vandalizm 

(2) https://www.turkish-media.com/forum/topic/198342-vandalizm-nedir-ne-demektir/

(3) https://gundem.bugun.com.tr/gezi-parki-olaylariyla-ilgili-flas-aciklama-haberi/654759