Bir Bağlama Ustasıyla Röportaj

Röportaj: Hayri TEMÜR / Giresun Gündem Gazetesi

Giresun GÜNDEM olarak Giresun’da iki tane olan bağlama ustalarından Celal Usta’yla bir söyleşi gerçekleştirdik. Sohbetimiz sırasında gayet sıcak davranan ve sohbet etmeyi de bir o kadar seven Celal Usta ile yaptığımız söyleşinin ayrıntılarını siz değerli okuyucularımızla paylaşıyoruz.

Kısaca kendinizden bahseder misiniz?

İsmim Celal Oğurlu. 1965 yılında Giresun’da dünyaya geldim. Bağlama imalatı ve tamiratıyla uğraşıyorum.

Sadece bağlama üzerine mi imalat ve tamirat yapıyorsunuz?

Asıl branşım bağlamadır. Fakat bağlama haricinde gitar, ud, mandolin gibi müzik aletlerinin imalat ve tamiratlarıyla da uğraşıyorum.

Bağlama merakınız nasıl başladı?

Yıllar önde daha çocukken köyde yaşıyorduk.  Yaşlı bir babam vardı. Her sabah erken kalkar, radyoyu açar ve Türk Halk Müziği dinlerdi. Ben de yatarken duyardım ve çok hoşuma giderdi. Ama hep merak ederdim bu çalan nedir, ne ile çalınıyor diye.

Daha sonra okula başladım. İlkokulu köyde bitirdim ve Ordu’ya gittik. Ortaokulu ve liseyi de orada bitirdim. Babama bir keresinde “Bana bir saz al” dedim. Dükkânların vitrinlerinde bağlamaları görüyordum, heves ediyordum. O bağlamalara bakarken içim gidiyordu sanki. Babam da bana “Sen sınıfını geç, ben sana alırım” dedi. Fakat birinci yıl alamadı. Babam o zamanlar inşaat ustası olarak çalışıyordu. Sonra ikinci yıl “Baba hani bana saz alacaktın” diye hatırlattım. Ben öyle deyince babam, “Sen sazı araştır, ben köyden gelince alacağım” dedi. O zamanlar bir arkadaşım bağlamasını satacaktı. Babam köyden gelince altı günlük çalışma ücreti ile o sazı bana aldı. O zamanki parayla yaklaşık 300 lira falandı.

Sonra tellerini kırarken, akordunu yaparken kendi kendime öğrenmeye başladım. Bir ayda bağlama çalmasını bana göre öğrenmiştim. İlk çaldığım türkü de “Parsel parsel eylemişler dünyayı” türküsüydü.

Biraz zaman geçtikten sonra bendeki bağlamanın sesi hoşuma gitmemeye başladı ve kendi tarzıma uygun yeni bir bağlama yapmaya karar verdim. İlk bağlamayı o zaman yapmıştım. Yaklaşık 16-17 yıldan beri de bu işle uğraşıyorum. Ayrıca bu işle kendimi halkımıza da hizmet etmiş sayıyorum.

Peki, bağlama imalat ve tamiratını kendi kendinize mi öğrendiniz?

Temelinde kendi kendime öğrenerek başladım. Daha sonra da bağlama ölçüleri konusunda da İstanbul’a gittim. Çünkü bağlama ezbere yapılırsa istenilen ses alınamaz.

Bu işi profesyonel anlamda yapmaya ne zaman başladınız?

Aşağı yukarı 10 yıldan beri profesyonel olarak bağlama imalat ve tamiratıyla uğraşıyorum. Bağlama hakkında şu anda A’dan Z’ye her şeyi biliyorum. Bağlama da hangi malzeme kullanılırsa daha iyi ses verir biliyorum.

Örneğin hangi malzemeden yapılırsa daha kaliteli ses verir?

Genelde Giresun’un dut ağacı çok meşhurdur. Dut ağacından yapılan bağlama daha iyi ses verir.

Peki, Celal Usta. Bağlamanın da kendi içinde çeşitleri var mı?

Tabii ki var. Uzun bağlama, kısa bağlama, cura bağlama, divan bağlama ve tanbur bağlama olmak üzere çeşitleri vardır. Divan bağlamalar genelde Kırşehir ve Ankara yöresinde kullanılan bağlamalardır. Giresun’da ise yaygın olarak uzun ve kısa bağlama kullanılır.

Celal Usta, yaklaşık 16-17 yıldan beri bu işle meşgul olduğunuzu söylediniz. Peki, bağlama yaptığınız ünlü sanatçılar var mı?

Giresunlu sanatçıların bağlama tamiratlarını yaptım. Örneğin; Tevfik Gökçe, Hasan Cömert, Mustafa Abanoz gibi müzik öğretmenlerine, Giresun Musiki Derneği’ne ve yerel sanatçımız olan Güler Öztürk’ün çocuğuna bağlama yaptım. Ayrıca Güler Öztürk’ün bir TV programında canlı yayına da katıldım.

Sizce Giresun’da bağlama ustası yetişiyor mu?

Şu anda yetişmiyor. Hevesli ve istekli olanlar var, ama bu işin akademik anlamda yapılması gerektiğini düşünüyorum. Ben isterim mesela yanımda istekli biri olsun, işi ona öğreteyim.

Genç kesimde bağlamaya karşı bir ilgi görebiliyor musunuz?

Evet. Gençlerde bağlamaya karşı bir ilgi var. Şu anda Giresun Belediyesi Konservatuarına ve kurslara giden gençlerimiz var. Bununla birlikte şunu da belirmek istiyorum: Genç kesimde gitara da bir ilgi var, ama bu ilgi çok uzun sürmüyor, sonra tekrar bağlamaya dönüyorlar.

Az önce bağlama ustasının yetişmediğini söylediniz. Bundan dolayı ileriki yıllarda bağlamaya olan ilginin azalacağını düşünüyor musunuz?

Bu ilginin azalması mümkün değil. Çünkü bağlamanın müzik aletleri içinde ayrı bir yeri var. Bağlamaya olan ilginin dünyanın sonuna kadar devam edeceğini düşünüyorum.

Peki, son olarak bağlama çalmayı yeni öğrenenlere ne gibi tavsiyeler vermek istersiniz?

Bağlamayı çalmaya yeni başlayan arkadaşlar devam etsinler, hiçbir zaman bırakmasınlar. Bağlama insanın dünyasını aydınlatır adeta.

Giresun GÜNDEM olarak bizlere vakit ayırdığı için Celal Oğurlu’ya çok teşekkür ediyoruz…