ALKOL YASASI ÖZGÜRLÜĞE MÜDAHALE Mİ?
Geçtiğimiz günlerde meclisten (TBMM) alkol satışı ile ilgili yeni bir düzenleme geçti. Gündeme gelir gelmez şiddetli tartışmalara yol açtı. Bazı eleştiriler getirildi düzenlemeye. Hatta bu eleştiriler adına “yasak” denilecek noktaya kadar vardı.
Öncelikle şunu belirtmek gerekir ki, meclisten geçen bu yasa alkollü içeceklerin içilmesi ile ilgili bir yasak değil, satışı ve reklamıyla ilgili bir düzenlemedir. Bu düzenleme ile alkollü içeceklerin nerelerde ve nasıl satılabileceği belirlenmiştir. Tabi bazı noktalarda eleştiriler getirilebilir.
AK Parti hükümeti, yapılan alkol düzenlemesini gençlik ve gençliği koruma adına yaptığını dile getirmektedir. Nitekim anayasanın 58. maddesi de devlete bu hakkı vermektedir. Bu kapsamda anayasanın 58. maddesinde şu ibare yer almaktadır: “Devlet, gençleri alkol düşkünlüğünden, uyuşturucu maddelerden, suçluluk, kumar ve benzeri kötü alışkanlıklardan ve cehaletten korumak için gerekli tedbirleri alır.”
Dolayısıyla devlet, bu madde kapsamında bazı adımlar atabilmektedir. Çıkarılan yeni alkol düzenlemesi de kişinin alkol içmesinin yasaklanması değil, satışlarıyla ilgili bazı kısıtlamaların getirilmesiyle ilgilidir.
Yapılan düzenleme ise şunları içermektedir(1):
* Alkollü içkiler tüketilmek veya beraberinde götürülmek üzere 18 yaşını doldurmamış kişilere satılamaz veya sunulamaz.
* 18 yaşını doldurmamış kişiler alkollü içkilerin üretiminde, pazarlamasında, satışında istihdam edilemez.
* Meskûn mahaller ve konaklama yerleri hariç olmak üzere otoyollardaki ve devlet karayollarındaki yapı ve tesislerde alkollü içki satışına ve tüketimine izin verilmez.
* Alkollü içkiler, işletme dışından görülecek şekilde perakende olarak satışa arz edilemez.
* Alkollü içkilerin her ne suretle olursa olsun reklamı veya tüketicilere yönelik tanıtımı yapılamaz.
* Alkollü içkileri üreten, ithal eden ya da pazarlayanlar, her ne surette olursa olsun hiçbir etkinliğe ürünlerinin marka, amblem ya da işaretlerini kullanarak destek olamaz.
* Kapalı spor salonları, bezik ve briç salonlarında alkollü içkilerin satışı yapılamaz.
* TV’lerde yayınlanan dizi, film ve müzik kliplerinde alkollü içkileri özendirici görüntülere yer verilemez.
* Alkollü ürünlerin perakende veya açık olarak satışının yapıldığı yerler ile eğitim kurumları, dershaneler, öğrenci yurtları ve ibadethaneler arasında kapıdan kapıya en az 100 metre bulunması zorunludur. (Daha önce bu mesafeler içinde işyeri açan işletmeler muaf tutulmakla birlikte, birinci ve ikinci derece kan hısımları hariç başkalarına devir halinde yasak uygulamaya giriyor)
Habertürk Gazetesi Yazarı Fatih Altaylı da bu konu ile ilgili 28 Mayıs 2013 tarihli “Düzenlemede sorun yok uygulamaya bakalım” başlıklı yazısında bunun bir yasak olmadığını, batı standartlarında bir düzenleme olduğunu vurgulamakta ve Amerika ve birçok Avrupa ülkesinde alkol satışıyla ilgili sınırlamalar olduğunu dile getirmektedir(2).
SONSÖZ:
Bu düzenlemeler kimine göre eksik, kimine göre fazla olabilir. Hatta eleştiriye açık da olabilir. Fakat kişi özgürlüğüne müdahale olarak algılanmamalıdır. Ayrıca, anayasanın 58. maddesi uyarınca yapılan bu düzenleme “düzenlemeyi AK Parti yapıyor, altında bir şey vardır” şeklinde de yorumlanmamalıdır. Düzenleme bu şekilde kaldıkça kişi özgürlüğüne müdahale değil, toplum ve toplum sağlığı açısından yararlı olacaktır. Zira trafik kazalarının ve kadına şiddet olaylarının çoğuna alkolün sebebiyet verdiği istatistiklerde mevcuttur. Düzenleme, bu durumların azalmasında rol oynaması açısından da önemlidir.
KAYNAKLAR:
(1) https://www.sabah.com.tr/Yazarlar/ilicak/2013/05/29/icki-laiklik-din-ve-yasaklar
(2) https://www.haberturk.com/yazarlar/fatih-altayli/848045-duzenlemede-sorun-yok-uygulamaya-bakalim