Opr. Dr. Murat Uyan ile İdrar Kaçırma Üzerine Röportaj

Röportaj: Hayri TEMÜR / Giresun Gündem Gazetesi

ÜRİNER İNKONTİNANS BİR HASTALIK DEĞİL, BİR SEMPTOMDUR

Opr. Dr. Murat Uyan ile “Üriner İnkontinans (İdrar Kaçırma)” üzerine…

Üriner inkontinans bir hastalık değil, pek çok hastalıkta görülebilen bir semptomdur (belirtidir). Bu semptom hayati bir rahatsızlık değildir.

Giresun GÜNDEM olarak Özel Giresun Kent Hastanesi Üroloji Uzmanı Opr. Dr. Murat Uyan ile Üriner İnkontinans (İdrar Kaçırma) üzerine bir söyleşi gerçekleştirdik. Söyleşinin detaylarını siz değerli okuyucularımızla paylaşıyoruz.

İdrar kaçırma nedir?

İdrar kaçırma, kişinin kendi istemi dışında idrarının kaçmasıdır. Sağlıklı bir insan aşırı derecede sıkışıp da çok uzun süre tutmadığı müddetçe idrarını tutabilir. Fakat bu idrar tutma mekanizması her hangi bir hastalıktan dolayı bir şekilde bozulursa hasta istemsiz olarak idrar kaçırmaya başlar. İdrar kaçırmayı kısaca bu şekilde tanımlayabiliriz.

İdrar kaçırmanın tıp bilimindeki adı nedir?

İdrar kaçırmaya tıp biliminde Latince “Üriner İnkontinans” denir.

İdrar kaçırmanın yaşla bir ilgisi var mı?

Bunu şöyle söyleyeyim. İnsanlarımız özellikle yaşlandığı zaman bir takım hastalıklar ortaya çıkar ve idrar kaçırmaya başlar. Bunu da yaşlılığa bağlarlar. “Tabi artık yaşlandık, kaç yaşına geldik, idrarımızı tutamıyoruz, normaldir.” derler. Ama öyle değil. İdrar kaçırmanın yaşlanmayla bir ilgisi yoktur.

Peki, hocam idrar kaçırmanın (üriner inkontinans) sakıncalı bir yanı var mı?

İdrar kaçırmanın tek sakıncalı yanı insanların sosyal yaşantısına etki etmesidir.

İdrar kaçırmanın çeşitleri var mı hocam?

İdrar kaçırma 4’e ayrılır. Acil idrar kaçırma, Stres idrar kaçırması, Karışık (mix) idrar kaçırma ve Total idrar kaçırmadır. Acil idrar kaçırmada; hasta idrara sıkışır, idrarını hisseder ve anında tuvalete gitme ihtiyacı duyar, ama tuvalete yetişemeden birazını veya daha fazlasını kaçırır. Acil idrar kaçırma en çok idrar yolu enfeksiyonlarında, erkeklerde prostat hastalıklarında ve aşırı aktif mesane denen ve nedeninin henüz tam olarak belirlenemediği sendromda görülür.

Stres idrar kaçırmasında; hasta öksürdüğünde, aksırdığında, güldüğünde veya ağır bir şey kaldırdığında idrar kaçırır. Stres idrar kaçırması zorlu doğum yapmış kadınlarda ve kilolu kadınlarda görülür.

Karışık (mix) idrar kaçırmasında; hastada hem acil idrar kaçırma hem de stres idrar kaçırması görülür. Karışık (mix) idrar kaçırma idrar yolu enfeksiyonlarında, erkeklerde prostatta ve prostat ameliyatı sonrasında görülebilir.

Total idrar kaçırmasında; idrarın geldiği hissedilmez veya hissedildiğinde idrarın tamamı kaçar. Total idrar kaçırması en sık büyük prostat ameliyatı geçirmiş hastalarda görülür. Çünkü prostat ameliyatı sonrasında idrar kaçmasını engelleyen mekanizma bozulabilir, o mekanizmayı çalıştıran sinirler etkilenebilir.

 Murat hocam, idrar kaçırmak bir hastalık mı?

İdrar kaçırması olarak bilinen üriner inkontinans bir hastalık değildir. Pek çok hastalıkta görülen bir semptomdur (belirtidir). Örneğin; beyin ve omurilik hastalıklarında, sara, Parkinson, alzeimer gibi hastalıklarda idrar kaçırma görülebilir. Bir de halkımız bel fıtığı hastalığının idrar kaçırmada etkili olduğunu zannediyor. İdrar kaçırma (üriner inkontinans) bel fıtığı hastalığında çok sık gördüğümüz bir vaka değildir. Aşırı derecede ilerlemiş bel fıtığı hastalığında idrar kaçırma olabilir.

İdrar kaçırmada önemli bir nokta ise çocuklarda görülen “gece idrar kaçırmaları”dır. Bu durumda genetik faktörler önemlidir. Kardeşlerde varsa kişide de görülme riski artar. Bu “gece idrar kaçırma” vakaları ilaç ve davranış tedavileri ile tedavi edilebilir.

 İdrar kaçırmanın tedavi yolları nelerdir?

Bu semptomun tedavi yolları ilaç ve cerrahi tedavi olarak ikiye ayrılır. Cerrahi tedavi, stres idrar kaçırmalarında (öksürme, aksırma, gülme, ağır kaldırma) idrar yollarının zayıflamasından dolayı idrar yollarını destekleyici ameliyatlar yaparak uygulanır.

Asıl önemli olan nokta idrar kaçırmaya neden olan hastalığı bulup onu tedavi etmektir. Çünkü idrar kaçırma (üriner inkontinans) bir hastalık değil, pek çok hastalıkta görülen bir semptomdur. Hastalarımız bize idrar kaçırma şikâyetinden geldiklerinde her türlü taramadan geçirilmektedirler.

Eğer idrar kaçırma insanın sosyal hayatını etkilemiyorsa (bir-iki damla kaçırıyorsa) ona hiçbir şey yapmaya gerek yok. Bu tip olanlara idrar tutmayı sağlayan kaslar için bir takım masajlar öneriyoruz.

Tedavi yapıldıktan sonra idrar kaçırma semptomunun tekrarlama ihtimali var mı?

Bu durum altında yatan hastalığa bağlıdır. Tıpta ister ilaç tedavisi olsun, ister cerrahi tedavi olsun hiçbir tedavinin başarısı yüzde 100 olarak garanti edilemez. Ama eğer idrar yolu enfeksiyonundan kaynaklanıyorsa yapılacak tedavilerle yüzde 100’e yakın sonuç sağlanabilir. Stres idrar kaçırmaları için yapılan ameliyatların ise yüzde 90-95 başarısı var. Fakat omurilik yaralanmalarında hasta idrarını hiç tutamıyor ve tamamını kaçırıyorsa bu durumda hastaya “daimi sonda” takılır. Tabi bu istisnai bir durumdur.

İdrar kaçırma şikâyeti olan hastalarımızın mutlaka üroloji uzmanına başvurması gerekir.

Giresun GÜNDEM olarak bizlere vakit ayırdığı ve bu değerli bilgileri verdiği için Özel Giresun Kent Hastanesi Üroloji Uzmanı Opr. Dr. Murat Uyan’a teşekkür ediyoruz.